خداوند در آیاتی قرآنی بیان می کند که از گروه ها و اقشاری خود دفاع کرده و یا کسانی را به دفاع بر می انگیزد. به عنوان نمونه خداوند می فرماید: إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ؛ قطعاً خداوند از کسانى که ایمان آوردهاند دفاع مىکند، زیرا خدا هیچ خیانتکار ناسپاسى را دوست ندارد.
بنابراین نخستین گروهی که خداوند از آنان دفاع می کند و به عنوان مدافع وارد عمل می شود، مومنان هستند. پس هر گونه خطری را خداوند از آنان دفع می کند و اجازه نمی دهد که متجاوزان و ظالمان حقوق آنان را غصب کرده و یا به آنان ضرر و زیانی وارد سازند. بر همین اساس، مومنان خود را در سایه الطاف و فضل الهی از هر گونه نیازی به مدافع دیگری چون کدخدای محله یا کدخدای جهان بی نیاز دانسته و امور خویش را به خداوند کبیر متعال واگذار و تفویض می کنند و با اتکال بر خدای عزو جل امور خویش را پیش می برند.
در همین راستا خداوند می فرماید که از مراکز عبادی چون کنیسه و کلیسا و مسجد حمایت و دفاع می کند. در این ارتباط خداوند حتی ظالمان و مستکبران جهان را ناخواسته در مسیری قرار می دهد که مشیت اوست و این گونه به دفاع از این مراکز عبادی می پردازد؛ چنان که می فرماید: أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِن دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَیَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ؛ به کسانى که جنگ بر آنان تحمیل شده، رخصت [جهاد] داده شده است، چرا که مورد ظلم قرار گرفتهاند، و البته خدا بر پیروزى آنان سخت تواناست.همان کسانى که بناحق از خانههایشان بیرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اینکه مىگفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمىکرد، صومعهها و کلیساها و کنیسهها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مىشود، سخت ویران مىشد، و قطعاً خدا به کسى که [دین] او را یارى مىکند، یارى مىدهد، چرا که خدا سخت نیرومند شکستناپذیر است.(حج، آیات 39 و 40)
البته درهمین آیات، رخصت جهاد به مظلوم و دفاع از حق خود به وی داده شده و دفاعی که مظلوم می کند مشروعیت داشته و حتی خداوند خود وعده یاری و نصرت و پیروزی داده است.
هم چنین خداوند از مظلوم دفاع می کند و خود مدافع آنان است تا حق خود را از ظالم بستانند. بر اساس آموزه های قرآنی، دفاع از مظلوم وظیفه هر انسانی است، چه رسد به مسلمان و مومن. خداوند در آیه 79 سوره نساء به مسلمان هشدار می دهد که نسبت به مظلومان عالم بی توجه به دین و مذهب و آیین آنان اقدام کنند و در این راه حتی دست به شمشیر برده و به جنگ و مقاتله بپردازند تا حقوق مظلومان به ویژه مستضعفانی که ناتوان از احقاق حقوق خود هستند، استیفا شده و پس گرفته و به آنان داده شود. پس هر کسی که تحت ظلم ظالمان قرار گرفته و تحت فشار مستکبران به استضعاف کشیده و حقوق آنان تضییع شده، به عنوان فریاد خواهی می توانند به مسلمانان مراجعه و از آنان خواهان دفاع شوند و در این راه جهاد کرده و شهید شده تا حق به آنان بازپس گردانده شود. خداوند می فرماید: وَمَا لَکُمْ لاَ تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَـذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ وَلِیًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ نَصِیرًا؛ و چرا شما در راه خدا [و در راه نجاتِ] مردان و زنان و کودکان مستضعف نمىجنگید؟ همانان که مىگویند : « پروردگارا، ما را از این شهرى که مردمش ستمپیشهاند بیرون ببر، و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده، و از نزد خویش یاورى براى ما تعیین فرما.
البته از برخی از روایات به دست می آید که خداوند آه مظلوم ناتوان را بر نمی تابد و خودش به عنوان مدافع مظلوم پا پیش می گذارد و حق آنان را استیفا می نماید. پیامبر(ص) می فرماید: اتّق دعوة المظلوم فإنّما یسأل اللَّه تعالى حقّه و إنّ اللَّه تعالى لا یمنع ذا حق حقّه؛ از نفرین مظلوم بپرهیز زیرا وی به دعا حق خویش را از خدا می خواهد و خدا حق را از حق دار دریغ نمی دارد .(نهج الفصاحه ص 161 ، ح 35)
سعدی در سروده اخلاقی بلند خویش برای شمس الدین محمد جوینی صاحب دیوان می سراید:
از درون خستگان اندیشه کن
وز دعای مردم پرهیزگار
منجنیق آه مظلومان به صبح
سخت گیرد ظالمان را در حصار